OptiExpert™ | Skala stopniująca Efrona

Zapalenie brzegów powiek

Brzegi powiek - blade
Brzegi powiek - blade
Widoczne ujścia gruczołów Meiboma
Czyste rzęsy
Brzegi powiek - różowe
Brzegi powiek - różowe
Mniej widoczne ujścia gruczołów Meiboma
Czyste rzęsy
Brzegi powiek - czerwone
Brzegi powiek - czerwone
Prawie całkowicie niewidoczne ujścia gruczołów Meiboma
Żółte łuski u nasady rzęs
Niektóre rzęsy sklejone
Teleangiektazje brzegu powiek
Teleangiektazje brzegu powiek
Większa liczba łusek
Więcej sklejonych rzęs
Zaczerwienienie spojówki gałkowej
Ciężka postać teleangiektazji brzegu powiek
Ciężka postać teleangiektazji brzegu powiek
Znaczna ilość łusek
Sklejone rzęsy
Wzmożone zaczerwienienie spojówki gałkowej
Podrażnienie skóry

Objawy przedmiotowe

Zaczerwienienie
Teleangiektazje
Łuski na brzegach powiek
- kruche, po usunięciu występuje krwawienie z owrzodzeń
Sklejanie się rzęs
Łuski bądź strupki u nasady rzęs
Utrata rzęs
Siwienie rzęs
Modzelowatość

Objawy subiektywne

Pieczenie
Świąd
Umiarkowany światłowstręt
Poczucie obecności ciała obcego
Suchość oka
- nasilająca się rano
Nietolerancja soczewek kontaktowych

Patologia

Do powikłań wywołanych przez endotoksyny gronkowca należą:
-zapalenie spojówek
-toksyczna epiteliopatia punktowa

Etiologia

Zapalenie gronkowcowe mieszka włosowego rzęsy

Leczenie

Maści antybiotykowe
Zwiększ dbałość o higienę powieki
Sterydy
Sztuczne łzy
Może zajść potrzeba przerwy w noszeniu soczewek w czasie intensywnej fazy leczenia

Rokowanie

Zmienne: można oczekiwać okresów remisji i zaostrzenia objawów

Rozpoznanie różnicowe

Należy odróżnić od łojotokowego zapalenia przedniego brzegu powieki

Dysfunkcja gruczołów Meiboma

Brzegi powiek - blade
Brzegi powiek - blade
Widoczne ujścia gruczołów Meiboma
Czyste rzęsy
Brzegi powiek - różowe
Brzegi powiek - różowe
Mętna wydzielina u ujścia niektórych gruczołów
Brzegi powiek - różowe
Brzegi powiek - różowe
Mleczna wydzielina u ujścia większości gruczołów
Wzmożone łzawienie
Brzegi powiek - czerwone
Brzegi powiek - czerwone
Żółta wydzielina u ujścia wszystkich gruczołów
Nieprzerwane wydzielanie
Gęsta, żółta wydzielina u ujścia wszystkich gruczołów
Gęsta, żółta wydzielina u ujścia wszystkich gruczołów
Nieprzerwane wydzielanie
Zaczerwienienie spojówki gałkowej

Objawy przedmiotowe

Mętna, gęsta żółta wydzielina
Słabo nawilżone soczewki
Pienienie się łez
Brak wydzieliny w przypadku zaczopowania gruczołu
Poszerzone lub zniekształcone gruczoły Meiboma dostrzegalne w oświetleniu wstecznym (retroiluminacja)

Objawy subiektywne

Zamazane widzenie
Pomazane (tłuste) soczewki
Suchość oka
Nietolerancja soczewek

Patologia

MGD (dysfunkcja gruczołów Meiboma) to postać zapalenia tylnego brzegu powieki
Zaczopowanie ujścia gruczołu
Wzmożona keratynizacja ścian kanalików

Etiologia

Złuszczanie się komórek nabłonkowych
Nieprawidłowa wydzielina z gruczołów Meiboma
- więcej białek keratynowych
Brak tarcia powiek

Leczenie

Ciepłe kompresy
Urządzenia rozgrzewające
Przemywanie powiek/higiena
Mechaniczne usunięcie
Antybiotyki
Łzy/suplementy lipidowe
Niezbędne kwasy tłuszczowe
Hormony płciowe
Preparaty powierzchniowo-czynne do czyszczenia soczewek
Sondowanie wewnątrzkanalikowe

Rokowanie

Znakomite pod warunkiem odpowiedniej kontroli

Rozpoznanie różnicowe

Jęczmień zewnętrzny
-obrzęk miejscowy na brzegu powieki
Jęczmień wewnętrzny
-rozwija się w gruczołach tarczkowych Meiboma
Gradówka
-przewlekła postać dysfunkcji gruczołów Meiboma

Górne rąbkowe zapalenie rogówki i spojówki

Spojówka klarowna
Spojówka klarowna
Rąbek górny czysty
Rogówka przezierna
Wyraźny refleks na rogówce
Nieznaczne zaczerwienienie spojówki
Nieznaczne zaczerwienienie spojówki
Nieznaczne zaczerwienienie rąbka
Rogówka przezierna
Wyraźne zaczerwienienie i barwienie spojówki
Wyraźne zaczerwienienie i barwienie spojówki
Wyraźne zaczerwienienie rąbka
Barwienie rogówki oraz nacieków
Znaczne zaczerwienienie i barwienie spojówki
Znaczne zaczerwienienie i barwienie spojówki
Znaczne zaczerwienienie rąbka
Rozrost tkanki włóknisto-naczyniowej do 2–3 mm; łuszczka
Większe barwienie rogówki oraz nacieków
Silne zaczerwienienie i barwienie spojówki
Silne zaczerwienienie i barwienie spojówki
Silne zaczerwienienie rąbka
Rozrost tkanki włóknisto-naczyniowej do 5mm; łuszczka
Intensywne barwienie rogówki oraz nacieków

Objawy przedmiotowe

Zaczerwienienie górnej części rąbka
Nacieki
Mikrołuszczka
Barwienie rogówki
Barwienie spojówki
Zmętnienie nabłonka
Przerost brodawek
Filamenty rogówkowe

Objawy subiektywne

Poczucie obecności soczewki
Pieczenie
Świąd
Światłowstręt
Nieznaczne pogorszenie widzenia
- w przypadku rozległej łuszczki

Patologia

Rogówka
-epiteliopatia
-nacieki
Spojówka
-keratynizacja nabłonka
-obrzęk nabłonka
-komórki zapalne

Etiologia

Osady na soczewce
-tylna powierzchnia soczewki
Podrażnienie mechaniczne
Reakcja immunologiczna
Niedotlenienie pod powieką
Timerosal
-nadwrażliwość
-toksyczność

Leczenie

Przerwać noszenie soczewek do momentu ustąpienia stanu zapalnego
Ograniczyć czas noszenia soczewek
Zmiana płynu do pielęgnacji soczewek
Środki nawilżające
Stabilizatory komórek tucznych
Niesterydowe leki przeciwzapalne
Zwiększyć częstotliwość wymiany soczewek
W ciężkich przypadkach - zabieg operacyjny

Rokowanie

Po zaprzestaniu noszenia soczewek
-zaczerwienienie ustępuje szybko
-zmiany w nabłonku ustępują powoli
-od 3 do 40 tygodni

Rozpoznanie różnicowe

Powierzchowne łukowate ubytki nabłonka
-bez zajęcia spojówki
Bakteryjne zapalenie spojówek
Naciekowe zapalenie rogówki
Górne rąbkowe zapalenie spojówki i rogówki typ Theodora (nie związane z noszeniem SK)

Nacieki rogówkowe

Rogówka przezierna
Rogówka przezierna
Spojówka i rąbek czyste
Wyraźny refleks na rogówce
Pojedynczy, mały, szary naciek na godz.10 w okolicy rąbka
Pojedynczy, mały, szary naciek na godz.10 w okolicy rąbka
Przyległy rąbek nieznacznie zaczerwieniony
Pięć małych, szarych nacieków na godz. 9-10 w
Pięć małych, szarych nacieków na godz. 9-10 w okolicy rąbka
Przyległy rąbek wyraźnie zaczerwieniony
Wiele małych, przymglonych, szarych nacieków
Wiele małych, przymglonych, szarych nacieków na godz. 8-10 części peryferyjnej rogówki
Przyległy rąbek znacznie zaczerwieniony
Przymglone szare zlewające się nacieki
Przymglone szare zlewające się nacieki pokrywające lewą połowę rogówki
Rozległe zaczerwienienie przyległego rąbka na godz. od 5 do 11
Lekkie zaczerwienienie spojówki

Objawy przedmiotowe

Każde schorzenie, w którym występują nacieki na rogówce
Począwszy od ledwo wykrywalnego nacieku do pełnoobjawowej postaci owrzodzenia rogówki
W piśmiennictwie termin używany często do określenia przypadków łagodnych

Objawy subiektywne

Zależne od stopnia
Od przebiegu bezobjawowego do bólu wiodącego do tendencji samobójczych
Leczyć jak przy podejrzeniu bakteryjnego zapalenia rogówki w przypadku, gdy:
-pacjent nosi soczewki kontaktowe
-pacjent skarży się na dyskomfort w oku
-w oku, w którym występuje uczucie dyskomfortu obserwuje się nacieki

Patologia

Nacieki na nabłonku oraz/lub zrębie rogówki
Naciekom może towarzyszyć jedno lub więcej z poniższych:
-leukocyty o jądrach polimorficznych
-inne komórki zapalne
-obrzęk
-drobnoustroje
Zgodnie z definicją zapalenie wywołane przez: bakterie (Pseudomonas), pełzaki z rodzaju
Acanthamoeba oraz grzyby określane są jako przypadki nacieków rogówkowych (ang. CIE)

Etiologia

Różna: może być
-toksyczna
-alergiczna
-zapalna
-urazowa
Czynniki ryzyka:
-zanieczyszczenie soczewek
-nieskuteczny płyn do pielęgnacji soczewek
-niestosowanie się pacjenta do zaleceń
-ciepły klimat
-niewłaściwa higiena
-niedotlenienie
-pływanie
-spanie w soczewkach
-nocne stosowanie soczewek ortokeratologicznych
-uraz mechaniczny
-palenie tytoniu
-cukrzyca
-ciepły klimat
-płeć męska

Leczenie

Zależnie od przyczyny
Natychmiast przerwać noszenie soczewek
Jeśli poczucie dyskomfortu utrzymuje się, pobrać wymaz w kierunku obecności drobnoustrojów chorobotwórczych
Należy założyć zakażenie bakteryjne, o ile nie wykazano innej przyczyny:
-przepisać fluorochinolony
Zimne okłady
Leki przeciwbólowe
Kontynuować leczenie odpowiednie do wyników z wymazu
W przypadku ponownego noszenia soczewek - unikać czynników ryzyka

Rokowanie

Zależne od przyczyny: poniżej różne postacie bakteryjnego zapalenia rogówki
-jałowe nacieki rogówkowe mogą ustąpić samoistnie w ciągu 7 dni
- bakteryjne zapalenie rogówki może gwałtownie postępować i w ciągu kilku godzin doprowadzić do perforacji rogówki

Rozpoznanie różnicowe

Jałowe zapalenie rogówki a bakteryjne zapalenie rogówki
Jałowe zapalenie rogówki ustępuje zazwyczaj samoistnie
Bakteryjne zapalenie rogówki może gwałtownie postępować
We wczesnej fazie, NIEMOŻLIWE jest rozróżnienie pomiędzy jałowym zapaleniem rogówki a zapaleniem bakteryjnym

Owrzodzenie rogówki

Rogówka przezierna
Rogówka przezierna
Spojówka i rąbek czyste
Wyraźny refleks na rogówce
Wrzód rogówki nad lewym brzegiem źrenicy
Wrzód rogówki nad lewym brzegiem źrenicy <1 mm
Barwi się fluoresceiną
Nieznaczne zaczerwienienie rąbka na godz. 7-11
Wrzód rogówki wielkości 2-3mm
Wrzód rogówki wielkości 2-3mm
Przymglony obszar wokół wrzodu
Intensywne zaczerwienienie rąbka na godz. 7-11
Nastrzyknięcie naczyń rzęskowych
Wrzód rogówki 6 mm
Wrzód rogówki 6 mm
Przymglony obszar wokół wrzodu
Ogólne przymglenie rogówki
Intensywne zaczerwienienie okołorąbkowe
Zaczerwienienie spojówki
Wzmożone nastrzyknięcie naczyń rzęskowych
Białe owrzodzenie całej powierzchni rogówki
Białe owrzodzenie całej powierzchni rogówki
Rogówka nieprzezierna
Intensywne zaczerwienienie spojówki
Intensywne zaczerwienienie okołorąbkowe
Intensywne nastrzyknięcie naczyń rzęskowych

Objawy przedmiotowe

Niewielki okrągły wrzód brzeżny
średnicy od 0,5 do 1 mm
Wokół niewielki naciek
Możliwe zajęcie przedniej komory oka
Sam wrzód oraz obszar bezpośrednio do niego przylegający może barwić się fluoresceiną
Zaczerwienienie rąbka i spojówki gałkowej
Może wystąpić u pacjentów, którzy śpią w soczewkach

Objawy subiektywne

Zaczerwienienie oka
Łzawienie
Ból o nasileniu umiarkowanym do silnego
Poczucie obecności ciała obcego
Może przebiegać bezobjawowo
Pacjent może skarżyć się, że widzi białą plamkę
Może się ona pojawiać bezpośrednio po przebudzeniu

Patologia

Ogniskowy ubytek nabłonka
Podłoże:
- Leukocyty o jądrach polimorficznych (ang. PMN)
Martwica przedniego zrębu rogówki
Błona Bowmana nienaruszona

Etiologia

Toksyny wytwarzane przez bakterie gram-dodatnie
Zamknięte oko
Niedotlenienie

Leczenie

Wyjąć soczewki
Przepisać:
-fluorochinolony
-Maści antybiotykowe
Roztwór soli fizjologicznej w dawce jednorazowej
Zimne okłady
Leki przeciwbólowe
Kortykosteroidy w postaci kropli do oczu
Dopasować soczewki jednodniowe
Usprawnić schemat pielęgnacji soczewek
Poprawić higienę
Dopasować sztywne soczewki
Dopasować soczewki o niskiej zawartości wody
Zmienić soczewki na soczewki o większym Dk/t

Rokowanie

Znakomite:
-w 21% przypadków objawy ustępują w ciągu 7 dni
-We wszystkich pozostałych przypadkach objawy ustępują w ciągu 2-3 miesięcy

Rozpoznanie różnicowe

Bakteryjne zapalenie rogówki
Wirusowe zapalenie spojówki i rogówki:
- Na ogół obustronne
Zmętnienie zrębu rogówki
Blizny zrębu rogówki

Polimegatyzm komórek śródbłonka

Komórki tej samej wielkości
Komórki tej samej wielkości
Kształt sześciokątny
Współczynnik zmienności (COV) = 0,15
Niewielka zmienność wielkości komórek
Niewielka zmienność wielkości komórek
COV = 0,25
Większa zmienność wielkości komórek
Większa zmienność wielkości komórek
COV = 0,35
Niektóre komórki są pięcio-, sześcio- lub siedmiokątne
Znacząca zmienność wielkości komórek
Znacząca zmienność wielkości komórek
COV = 0,45
Niektóre komórki są trój-, czworo-, pięcio-, sześcio- lub siedmiokątne
Duża zmienność w wielkości komórek
Duża zmienność w wielkości komórek
COV = 0,55
Niektóre komórki są trój-, czworo-, pięcio-, sześcio- siedmio-, ośmio- i dziewięciokątne

Objawy przedmiotowe

Duże zróżnicowanie wielkości komórek nabłonka
Stosunek małych komórek do
dużych:
-prawidłowy: 1 : 5
-polimegatyzm: 1 : 20

Objawy subiektywne

Przebieg bezobjawowy
Zespół wyczerpania rogówkowego:
-skrócony czas noszenia soczewek
-dyskomfort

Patologia

Zmiany w ścianach bocznych komórek
Rozprostowanie struktur grzebieniowych
Brak zmian objętości komórek
Prawidłowe organelle komórkowe
Upośledzone ustępowanie obrzęku

Etiologia

Zmiana odczynu pH w śródbłonku w kierunku kwaśnym, której przyczyną jest:
-hiperkapnia: dwutlenek węgla
-niedotlenienie: kwas mlekowy
Reakcja chroniczna

Leczenie

Postępowanie ogólne
-łagodzenie objawów kwasicy
-materiały o wyższym Dk
Zespół wyczerpania rogówkowego:
-ograniczyć czas noszenia soczewek
-dobrać soczewki o wyższym Dk/t

Rokowanie

Możliwa długoterminowa rekonwalescencja (wiele lat) po zaprzestaniu noszenia soczewek

Rozpoznanie różnicowe

Kroplowate wypukłości śródbłonka rogówki (ang. Guttae)
Dystrofia śródbłonka

Pęcherzyki w śródbłonku

Komórki tej samej wielkości
Komórki tej samej wielkości
Kształt sześciokątny
Brak pęcherzyków
Jeden pęcherzyk
Jeden pęcherzyk
Trzy pojedyncze pęcherzyki
Trzy pojedyncze pęcherzyki
Dwa pęcherzyki dwukomórkowe
Duża liczba pęcherzyków
Duża liczba pęcherzyków
„Pogrubione” ściany komórkowe
Bardzo duża liczba pęcherzyków
Bardzo duża liczba pęcherzyków
Zwiększone przestrzenie pomiędzy komórkami

Objawy przedmiotowe

Czarne obszary nieodbijające światła
Pozorna separacja komórek

Objawy subiektywne

Brak

Patologia

Obrzęk jądra komórkowego
Wakuole wewnątrzkomórkowe
Wakuole pozakomórkowe
Uwypuklenie powierzchni tylnej

Etiologia

Zmiana odczynu pH w śródbłonku w kierunku kwaśnym, której przyczyną jest:
-hiperkapnia: dwutlenek węgla
-niedotlenienie: kwas mlekowy
Reakcja ostra

Leczenie

Niekonieczne

Rokowanie

Po założeniu soczewki
-odpowiedź szczytowa w ciągu 10 min.
-utrzymuje się mała ilość drobnych pęcherzyków
Po wyjęciu soczewki
-zanikają w ciągu 2 minutw ciągu 10 min.

Rozpoznanie różnicowe

Kroplowate wypukłości śródbłonka rogówki (ang. Guttae)
-trwale
Śródbłonkowe pojedyncze lub układające się w skupiska uwypuklenia (ang. bedewing)
-utrzymują się przez kilka miesięcy
Pęcherzyki
-utrzymują się przez kilka minut

Zniekształcenie rogówki

Wyraźny, ostry, okrągły obraz keratometryczny
Wyraźny, ostry, okrągły obraz keratometryczny
Nieznacznie zniekształcony obraz keratometryczny
Nieznacznie zniekształcony obraz keratometryczny
Różnice w grubości okręgu
Zniekształcony obraz keratometryczny
Zniekształcony obraz keratometryczny
Różnice w grubości okręgu
Utrata ostrości na prawym i górnym znaku +/-
Bardzo zniekształcony obraz keratometryczny
Bardzo zniekształcony obraz keratometryczny
Większe różnice w grubości okręgu
Utrata ostrości na wszystkich znakach +/-
Skrajnie zniekształcony obraz keratometryczny
Skrajnie zniekształcony obraz keratometryczny
Większe różnice w grubości okręgu oraz luki
Utrata ostrości oraz zniekształcenie na wszystkich znakach +/-

Objawy przedmiotowe

Może być widoczne jako zmiana kształtu rogówki pod względem:
-krzywizny
-symetrii
-regularności
Zagłębienia na rogówce
-mogą być związane z uciskiem soczewki twardej

Objawy subiektywne

Zamazane widzenie w okularach po zdjęciu soczewek
Przymglenie
-w przypadku występowania znacznego obrzęku

Patologia

Wskaźnik Asymetrii Powierzchni
-bardziej prawdopodobne przy soczewkach sztywnych
-przesunięcie soczewki z środka źrenicy powoduje spłaszczenie rogówki
Wskaźnik Regularności Powierzchni
-zniekształcenie może być symetryczne
-bardziej prawdopodobne przy soczewkach sztywnych
Wgłębienie w rogówce
-ucisk przez krawędzie soczewki

Etiologia

Obrzęk
-zwiększona ilość płynu
Odkształcenie mechaniczne
-ucisk przez sztywne soczewki
-dodatkowo ucisk powiek
Patologia towarzysząca - np. stożek rogówki

Leczenie

Zmniejszyć sztywność
Złagodzić objawy niedotlenienia
Wgłębienia w rogówce
-indywidualne dla pacjenta
-prawdopodobieństwo nawrotów
Keratoplastyka w przypadku stożka

Rokowanie

Odkształcenie - soczewka sztywna
-całkowity powrót do prawidłowego stanu w ciągu 5 do 8 miesięcy
Soczewka sztywno przylegająca
-całkowity powrót do prawidłowego stanu w ciągu 24 godzin
Odkształcenie - soczewka miękka
-ustępuje w ciągu 7 dni

Rozpoznanie różnicowe

Stożek rogówki
-obecne są inne objawy, takie jak ścieńczenie zrębu, linie Vogta i pierścień Fleischera

Zaczerwienienie spojówki

spojówka gałkowa
„Biała” spojówka gałkowa
Jedno główne naczynie
Przezierna rogówka
Nieznacznie zaczerwienienie
Nieznacznie zaczerwienienie
Główne naczynie powiększone
Łagodne zaczerwienienie spojówki
Łagodne zaczerwienienie spojówki
Łagodne zaczerwienienie rąbka
Nieznaczne nastrzyknięcie naczyń spojówkowych
Wyraźnieczerwona spojówka
Wyraźnieczerwona spojówka
Wzmożone zaczerwienienie rąbka
Wyraźne nastrzyknięcie naczyń spojówkowych
Skrajnie zaczerwieniona spojówka
Skrajnie zaczerwieniona spojówka
Bardzo czerwony rąbek
Duże nastrzyknięcie naczyń spojówkowych
Refleks światła na głównym naczyniu

Objawy przedmiotowe

Zaczerwienienie spojówki
Możliwe zróżnicowanie nasilenia w różnych obszarach
Zależne od typu soczewki:
-brak soczewki: stopień 0,78
-sztywna soczewka: stopień 0,96
-miękka soczewka: stopień 1,54

Objawy subiektywne

Zazwyczaj brak dolegliwości
Świąd
Przekrwienie
Uczucie gorąca
Uczucie zimna
Niespecyficzne łagodne podrażnienie

Patologia

Rozszerzenie naczyń spowodowane:
-rozluźnieniem mięsni gładkich
-niedrożnością naczyń

Etiologia

Hipoksja i hiperkarpnia
Podrażnienie mechaniczne Mechanical irritation
Reakcja immunologicznaImmunological reaction
Infekcja
Zapalenie
-ostre czerwone oko
Reakcja toksyczna na płyn
Zmiana pH

Leczenie

Wyeliminować przyczynę
-patrz etiologia
Jeśli < 2 stopień przerwać noszenie soczewek

Rokowanie

Znakomite
-ustąpienie ostrych objawów czerwonego oka w ciągu kilku godzin
-ustąpienie przewlekłego zaczerwienienia w ciągu 2 dni

Rozpoznanie różnicowe

Przerwanie noszenia soczewek:
-gwałtowna poprawa - zaczerwienienie spowodowane noszeniem soczewek kontaktowych
-powolna poprawa sugeruje inne przyczyny
Zapalenie spojówek
Zapalenie rogówki
Zapalenie błony naczyniowej
Krwotok podspojówkowy
-krew pomiędzy naczyniami

Przekrwienie rąbka rogówki

Jasny, wyraźny refleks na rogówce
„Biały” rąbek
Jasny, wyraźny refleks na rogówce
Delikatne zaczerwienienie rąbka
Delikatne zaczerwienienie rąbka
Jasny, wyraźny refleks na rogówce
Umiarkowane zaczerwienie rąbka
Umiarkowane zaczerwienie rąbka
Łagodne zaczerwienienie spojówki
Jasny, wyraźny refleks od rogówki
Wyraźne zaczerwienie rąbka
Wyraźne zaczerwienie rąbka
Umiarkowane zaczerwienienie spojówki
Delikatne rozmycie refleksu na rogówce
Skrajnie zaczerwieniony rąbek
Skrajnie zaczerwieniony rąbek
Zaczerwienienie spojówki
Rozmyty refleks na rogówce

Objawy przedmiotowe

Zaczerwienienie rąbka rogówki
Możliwe zróżnicowanie nasilenia w różnych obszarach rąbka
Należy opisać w karcie pacjenta
-prawie nie występuje w przypadku soczewek silikonowo-hydrożelowych

Objawy subiektywne

Zależne od etiologii
-często brak objawów
-może być obecny silny ból, np. w przypadku zapalenia rogówki
Patologia towarzysząca może być przyczyną dyskomfortu lub bólu

Patologia

Rozszerzenie naczyń krwionośnychw rąbku oraz naczyń z nimi powiązanych:
-widoczne nawracające naczynia krwionośne
-kolczysto zakończone naczynia krwionośne

Etiologia

Niedotlenienie oraz hiperkapnia
Podrażnienie mechaniczne
Reakcja immunologiczna
Infekcja
Stan zapalny
-ostre czerwone oko
Reakcja toksyczna na płyn

Leczenie

Wyeliminować przyczynę
-patrz: etiologia
Wziąć pod uwagę:
-ostrą lub przewlekłą postać zaczerwienienia rąbka
-ostrą lub przewlekłą postać zaczerwienienia o charakterze okołorąbkowym
Dobrać soczewki silikonowo-hydrożelowe

Rokowanie

Znakomite
-ustąpienie ostrych objawów czerwonego oka w ciągu kilku godzin
-ustąpienie zaczerwienienia przewlekłego w ciągu 2 dni

Rozpoznanie różnicowe

Nowotwórstwo naczyniowe
Zapalenie rogówki
Górne rąbkowe zapalenie spojówki i rogówki

Neowaskularyzacja rogówki

Przezierna rogówka
Przezierna rogówka
Jasny, wyraźny refleks na rogówce
Naczynia wychodzą
Naczynia wychodzą <1 mm poza dolny lewy kwadrant (LLQ)
Naczynia wychodzą 2–3 mm
Naczynia wychodzą 2–3 mm poza dolny lewy kwadrant (LLQ)
Zaczerwienienie rąbka
Delikatne rozmycie refleksu na rogówce
Przymglenie centralnej części rogówki
Naczynia wychodzą 4–5 mm
Naczynia wychodzą 4–5 mm poza dolny lewy kwadrant (LLQ)
Przymglenie rogówki wokół naczyń
Rozmyte krawędzie refleksu na rogówce
Naczynia wychodzą 6 mm
Naczynia wychodzą 6 mm poza lewy kwadrant (LLQ)
Lipidy przy przedniej części naczyń
Rozmyty refleks na rogówce

Objawy przedmiotowe

Powierzchowne naczynia
-od spojówki
‘Prawidłowa’ odpowiedź:
-bez soczewki: 0,2 mm
-soczewki silikonowo-hydrożelowe: 0,2 mm
-jednodniowe soczewki hydrożelowe: 0,6 mm
-soczewki hydrożelowe noszone w trybie przedłużonym: 1,4 mm

Objawy subiektywne

Brak dyskomfortu
W skrajnych przypadkach utrata widzenia

Patologia

Początek
Uwalnianie czynnika wzrostu naczyń
Cienkie ściany naczyń krwionośnych
Perycyty
Migracja komórek
Otoczenie komórek zapalnych
Przerwanie ciągłości zrębu rogówki
Lipidy mogą odkładać się wokół nowotworzonych naczyń

Etiologia

Zmiększenie zrębu rogówki
-na skutek niedotlenienia powodującego obrzęk
Czynniki wyzwalające np.:
-uszkodzenia nabłonka rogówki
-toksyczna reakcja na płyn
-infekcje

Leczenie

Jeśli poważna
-zaprzestanie noszenia ciągłego
Jeśli łagodne
-zwrócenie uwagi na sposób pielęgnacji soczewek
-zmiana na soczewki o większym Dk/t
-skrócenie czasu noszenia soczewek
-zwiększona częstość wizyt kontrolnych

Rokowanie

Przerwanie noszenia soczewek
-"opróżnienie" nowopowstałych naczyń w bardzo krótkim czasie
-naczynia duchy pozostają
Po powrocie do "poprzedniego" sposobu używania soczewek
-bardzo szybko dochodzi do powrotu do stanu z przed przerwy w noszeniu

Rozpoznanie różnicowe

Nerwy rogówkowe
-zróżnicowany przebieg
-’zachowują ciągłość’
Prążki (ang. Striae)
-zawsze pionowe
-białe
Naczynia duchy
-rozpoczynają się w rąbku
-relatywnie grube

Mikrocysty nabłonka

Duże powiększenie obrazu brzegu źrenic
Duże powiększenie obrazu brzegu źrenicy
Rogówka czysta
Pojedyncze mikrocysty nad brzegiem źrenicy
Pojedyncze mikrocysty nad brzegiem źrenicy
Mikrocysty dają obraz z odwróconą iluminacją
16 mikrocyst
16 mikrocyst
Niektóre z nich są blade (nowo uformowane)
Około 70 mikrocyst
Około 70 mikrocyst
Niektóre mikrocysty przy powierzchni barwią się fluoresceiną
Około 180 mikrocys
Około 180 mikrocyst
Wiele mikrocyst przy powierzchni barwi się fluoresceiną

Objawy przedmiotowe

Maleńkie rozproszone punkty
O okrągłym lub owalnym kształcie
O średnicy 5–30µm
Odwrotna iluminacja

Objawy subiektywne

Mogą powodować nieznaczny dyskomfort
Mogą nieznacznie osłabić widzenie

Patologia

Warstwy śródnabłonkowe
Zaburzenia wzrostu komórek
Kieszonki z obumarłymi komórkami
Powoli przesuwają się w kierunku powierzchni

Etiologia

Potencjalne czynniki:
-długotrwałe niedotlenienie
-podrażnienie mechaniczne
-zmniejszona absorpcja tlenu
-zmniejszona mitoza
-noszenie soczewek hydrożelowych w trybie ciągłym

Leczenie

W przypadku ≤ stopień 2 mikrocysty
-nie podejmować żadnych działań
-zwiększyć częstość wizyt kontrolnych
W przypadku ≥ stopień 3 mikrocysty
-przerwać noszenie soczewek (na 1 miesiąc)
-ograniczyć czas noszenia
-zmienić na soczewki do noszenia w ciągu dnia
-zmienić na soczewki do noszenia w ciągu dnia-zwiększyć Dk/t

Rokowanie

Po zaprzestaniu noszenia soczewek
-liczba cyst zwiększa się przez 7 dni
-po czym zmniejsza się
Całkowite ustąpienie objawów w ciągu 2 miesięcy
Brak nawrotu mikrocyst przy soczewkach silikonowo-hydrożelowych

Rozpoznanie różnicowe

Zanieczyszczenia w filmie łzowym
-przesuwające się przy mruganiu
Kuleczki mucyny
Wakuole
-nieodwrócona iluminacja
Pęcherze
Pojedyncze lub układające się w skupiska uwypuklenia
-śródbłonek
Wgłębienie
-bardzo duże

Obrzęk rogówki

Rogówka czysta, wiązka równoległa o szerokości 3 mm
Rogówka czysta, wiązka równoległa o szerokości 3 mm
Po lewej stronie: śródbłonek
W centrum: istota właściwa
Po prawej stronie: nabłonek
Pojedynczy pionowy prążek w tylnej części rogówki
Pojedynczy pionowy prążek w tylnej części rogówki
Trzy pionowe prążki w tylnej części rogówki
Trzy pionowe prążki w tylnej części rogówki
Wiele pionowych prążków w tylnej części rogówki
Wiele pionowych prążków w tylnej części rogówki
Fałdy w śródbłonku
Wiele pionowych prążków w tylnej części rogówki
Wiele pionowych prążków w tylnej części rogówki
Wiele fałd w śródbłonku
Pęcherze w nabłonku

Objawy przedmiotowe

OBRZĘK NABŁONKA
Niewielkie przymglenie nabłonka widoczne w cięciu optycznym
Może pojawiać się w okresie adaptacji do soczewek twardych
OBRZĘK ZRĘBU
<2% obrzęk: niewykrywalny; bezpieczny
>5% obrzęk: pionowe prążki; należy monitorować ten stan
>8% obrzęk: fałdy tylne; niebezpieczny
>15% obrzęk: brak przezierności rogówki; patologiczny

Objawy subiektywne

OBRZĘK NABŁONKA
Bezobjawowy Objaw
„halo” OBRZĘK ZRĘBU
<10% obrzęk: brak >10% obrzęk: dyskomfort

Patologia

OBRZĘK NABŁONKA
Przerwanie ciągłości warstwy komórek nabłonka
Obrzęk pozakomórkowy wokół komórek podstawnych nabłonka
OBRZĘK ZRĘBU
Obrzęk
-zwiększona ilość płynu
Prążki (striae)
-pojedyncze włókienka kolagenowe
Fałdy
-fizyczne odkształcenie

Etiologia

OBRZĘK NABŁONKA
Łzy hipotoniczne, takie jak podczas łzawienia
Okres adaptacji do soczewek sztywnych
Przedostanie się płynu do nabłonka
Zbieranie się płynu między komórkami podstawnymi nabłonka
OBRZĘK ZRĘBU
Głównie niedotlenienie – 50%
-gromadzenie się mleczanu
Inne czynniki – 50%:
-niedostateczna ilość filmu łzowego
-hiperkapnia
-zwiększona temperatura
-zwiększona wilgotność
-mechaniczne

Leczenie

OBRZĘK NABŁONKA
Zmodyfikować schemat noszenia sztywnych soczewek w okresie adaptacji
OBRZĘK ZRĘBU
Złagodzić objawy niedotlenienia
-zastosować materiał o większym Dk
-zastosować soczewki o mniejszej grubości
-zastosować soczewki o większej ruchomości
-zastosować soczewki o większym uniesieniu krawędzi
Złagodzić objawy hiperkapnii
-tak jak przy niedotlenieniu

Rokowanie

OBRZĘK NABŁONKA
Nagły powrót do stanu prawidłowego po ustąpieniu stresu hipotonicznego, np. po ustąpieniu łzawienia
OBRZĘK ZRĘBU
Ostry obrzęk
-ustępuje w ciągu 2-3 godzin
Obrzęk przewlekły
-ustępuje w ciągu 7 dni
Przewlekły obrzęk ścieńcza zrąb rogówki

Rozpoznanie różnicowe

OBRZĘK NABŁONKA
Uogólniona epiteliopatia
OBRZĘK ZRĘBU
Prążki (striae)
-włókna nerwowe
-naczynia duchy
Fałdy
-tak jak obserwowane w przebiegu cukrzycy
Przymglenie
-bliznowacenie
-obrzęk nabłonka

Barwienie rogówki

Rogówka czysta
Rogówka czysta
Brak barwienia
Fluoresceina w oku
Wyraźny refleks na rogówce o barwie błękitu kobaltowego
Pojedyncze punkcikowate barwienie
Pojedyncze punkcikowate barwienie
Nieznaczne zaczerwienienie spojówki
Większa ilość punkcikowatych barwień
Większa ilość punkcikowatych barwień
Zaczerwienienie spojówki
Znacząca ilość barwień punktowych
Znacząca ilość barwień punktowych łączących się w plamki
Rozmyty refleks na rogówce
Silne barwienie punktowe
Silne barwienie punktowe całej powierzchni rogówki
Bardzo rozproszone odbicie

Objawy przedmiotowe

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Punktowe lub rozproszone barwienie na godzinie 3 i 9 w obrębie rąbka
Wzór trójkątny:
-wierzchołek z dala od części centralnej rogówki
-„podstawa” odpowiada krawędziom soczewki
-zaobserwowano jedynie u użytkowników soczewek sztywnych
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (ang. SMILE STAIN)
Wybarwienie łukowate w dolnej części rogówki równolegle do rąbka
Postać punktowa
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (ang. SEAL)
Wybarwienie łukowate w górnej części rogówki równolegle do rąbka
Ubytek na całej grubości
Znany także jako „rozszczepienie nabłonka”

Objawy subiektywne

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Nieznaczny dyskomfort
Suchość
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (SMILE STAIN)
Nieznaczny dyskomfort
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI
Bezobjawowe

Patologia

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Przerwanie ciągłości nabłonka w obrębie rąbka
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (SMILE STAIN)
Przerwanie ciągłości nabłonka
Uszkodzone lub przemieszczone komórki
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI
„Rozszczepienie” nabłonka na całej grubości

Etiologia

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Sztywna soczewka odsuwa powiekę od powierzchni oka
Powierzchnia oka przyległa do soczewki nie jest odpowiednio nawilżona
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (SMILE STAIN)
Zaburzenia metabolizmu
Wysuszenie
-niedostateczna ilość filmu łzowego pod soczewką
-przyleganie soczewki
-wysychanie soczewki
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI
Mechaniczne otarcie górnej części rogówki
Ucisk do wewnątrz wywierany przez górną powiekę
Czynniki znaczące:
-topografia rogówki
-soczewki z wysokim modułem sztywności
-konstrukcja soczewki ze sferą środkowo-obwodową
-powierzchnia soczewki

Leczenie

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Zmienić soczewkę na soczewkę o innej konstrukcji
-zredukować grubość krawędzi soczewki
-soczewka o mniejszej średnicy
Instrukcje dotyczące mrugania
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (SMILE STAIN)
Zmienić dopasowanie soczewki
-zwiększyć ruchomość
-zastosować soczewkę o większej grubości
Zmienić typ soczewki
-inny materiał
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI
Zmienić soczewkę na soczewkę o innej konstrukcji
-mniejsze obciążenie w sferze środkowo-obwodowej
Zmienić typ soczewki
-bardziej miękki materiał (niższy moduł sztywności)
-lepsze parametry powierzchniowe

Rokowanie

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Po zdjęciu soczewek
-ustąpienie objawów <24 godziny
Przy noszeniu soczewek
-powolne ustępowanie objawów: 4–5 dni
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (SMILE STAIN)
Po zdjęciu soczewek
-szybkie ustępowanie objawów: <24hours
Podczas noszenia soczewek
-powolniejsze ustępowanie objawów: 4-5 dni
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI
Po zdjęciu soczewek
-objawy ustępują w ciągu 3 dni

Rozpoznanie różnicowe

BARWIENIE ROGÓWKI NA GODZINIE 3 i 9
Waskularyzacja w przebiegu zapalenia rąbka rogówki
DOLNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWKI (SMILE STAIN)
Barwienie w miejscu krawędzi soczewki
Uraz przy zakładaniu/zdejmowaniu soczewki
GÓRNE RĄBKOWE ŁUKOWATE UBYTKI NABŁONKA ROGÓWK
Barwienie w miejscu krawędzi soczewki
Uraz przy zakładaniu/zdejmowaniu soczewki

Barwienie spojówki

Rogówka czysta
Rogówka czysta
Jeziorka fluoresceiny w niektórych fałdach
Wyraźny refleks na rogówce o barwie błękitu kobaltowego
Nieznaczna liczba jeziorek fluoresceiny
Nieznaczna liczba jeziorek fluoresceiny w fałdach
Nieznaczne barwienie w miejscu krawędzi soczewki
Większa liczba jeziorek fluoresceiny w fałdach
Większa liczba jeziorek fluoresceiny w fałdach
Przerywane barwienie na krawędzi soczewki
Wzmożone zaczerwienienie spojówki
Rozległe jeziorka fluoresceiny w fałdach
Rozległe jeziorka fluoresceiny w fałdach
Ciągłość barwienia w miejscu krawędzi soczewki
Zaczerwienienie spojówki
Rozległe jeziorka fluoresceiny w fałdach
Rozległe jeziorka fluoresceiny w fałdach
Silne barwienie w miejscu krawędzi soczewki
Zaczerwienienie spojówki
Barwienie rąbka

Objawy przedmiotowe

Oko normalne: barwienia na spojówce równoległe do rąbka; barwienie bruzd
Oko z soczewką:
-barwienie rozproszone
-barwienie rozlane
-barwienie w miejscu krawędzi soczewki

Objawy subiektywne

Często brak
Barwienie w miejscu krawędzi soczewki może mieć związek z „syndromem ciasnej soczewki”

Patologia

Oko normalne
-jeziorka fluoresceiny w naturalnych fałdach spojówki
Oko z soczewką
-przemieszczenie lub uszkodzenie powierzchownych komórek nabłonka

Etiologia

Barwienie w miejscu krawędzi soczewki spowodowane urazem mechanicznym krawędzi soczewki
Barwienie rozproszone wskutek innych urazów mechanicznych
-uraz spowodowany nadmierną ruchomością luźno dopasowanych soczewek

Leczenie

Barwienie w miejscu krawędzi soczewki:
-dobrać bardziej płaskie soczewki:
Barwienie po urazie w obszarze soczewki
-poprawić schemat pielęgnacji w celu zapobiegania gromadzeniu się osadów
-poprawić dopasowanie soczewki

Rokowanie

Znakomite
-objawy ustępują w ciągu 2-4 dni

Rozpoznanie różnicowe

Fizjologiczne „barwienie bruzd” a barwienie patologiczne

Brodawkowe zapalenie spojówki

Blada spojówka
Blada spojówka
Naczynia dobrze widoczne
Nieznaczne nierówności przy fałdzie tarczki
Różowa spojówka
Różowa spojówka
Widoczne naczynia
Większe nierówności przy fałdzie tarczki
Czerwona spojówka
Czerwona spojówka
Naczynia mniej widoczne
Brodawki przy fałdzie tarczki
Odbicia na powierzchni niektórych brodawek
Bardzo czerwona spojówka
Bardzo czerwona spojówka
Naczynia prawie całkowicie niewidoczne
Duże brodawki
Jasne odbicia na powierzchni brodawek
Pojedyncze pasmo śluzu
Skrajnie zaczerwieniona spojówka
Skrajnie zaczerwieniona spojówka
Całkowicie niewidoczne naczynia
Bardzo duże brodawki
Jasne odbicia na powierzchni brodawek
Więcej pasm śluzu

Objawy przedmiotowe

Brodawki na spojówce tarczkowej
-obraz„kostki brukowej”
-„olbrzymie” brodawki nie występują często
Zaczerwienienie spojówki
Obrzęk spojówki
Nadmierna ruchomość soczewki
Soczewka pokryta osadami
Wydzielina śluzowa

Objawy subiektywne

Faza wczesna – stopień 1 i 2
-poczucie obecności soczewki
-lekki świąd
-nieznacznie zamazane widzenie
Faza późna – stopień 3 i 4
-dyskomfort podczas noszenia soczewek
-silny świąd
-zamazane widzenie
-skrócony czas noszenia

Patologia

Pogrubienie spojówki
Zniekształcone komórki nabłonka
Zmiany w komórkach kubkowych
Komórki zapalne
-komórki tuczne
-eozynofile
-bazofile

Etiologia

Osady na soczewce
-przednia część soczewki
Podrażnienie mechaniczne
Reakcja immunologiczna
Niedotlenienie pod powieką
Reakcja toksyczna na roztwór
-timerosal
Może mieć związek z dysfunkcją gruczołów
Meiboma

Leczenie

Przerwać noszenie soczewek do momentu ustąpienia stanu zapalnego
Ograniczyć czas noszenia soczewek
Zmienić płyn do pielęgnacji soczewek
Środki nawilżające
Stabilizatory komórek tucznych
Niesterydowe leki przeciwzapalne
Zmienić soczewki na soczewki wykonanego z innego, bardziej odpornego na osady materiału
Zwiększyć częstotliwość wymiany soczewek
Zwiększyć dbałość o higienę oczu

Rokowanie

Brodawki mogą pozostać na wiele tygodni, miesięcy lub lat
Możliwe jest dalsze noszenie soczewek
Sposób leczenia stosowny do objawów

Rozpoznanie różnicowe

Grudka
-naczynia krwionośne na obwodzie
Brodawka
-centralna kępka naczyń krwionośnych
Treść aplikacji została oparta na książce: |CONTACT LENS COMPLICATIONS, |autor: NATHAN EFRON pod redakcją: Butterworth-Heinemann, 1999

Skala stopniująca Efrona* to dogodne narzędzie referencyjne w praktyce klinicznej dla specjalistów z dziedziny zdrowia oczu.

Służy ona do określenia stopnia ciężkości powikłań przedniej części gałki ocznej, związanych z noszeniem soczewek kontaktowych za pomocą skali od 0 do 4.

  • Zapalenie powiek
  • Dysfunkcja gruczołów Meiboma
  • Górne rąbkowe zapalenie rogówki i spojówki
  • Nacieki rogówkowe
  • Owrzodzenie rogówki
  • Polimegatyzm komórek śródbłonka
  • Pęcherzyki w śródbłonku
  • Zniekształcenie rogówki
  • Zaczerwienienie spojówki
  • Zaczerwienienie rąbka rogówki
  • Neowaskularyzacja rogówki
  • Mikrocysty nabłonka
  • Obrzęk rogówki
  • Barwienie rogówki
  • Barwienie spojówki
  • Brodawkowe zapalenie spojówki

Każde schorzenie przedstawiono za pomocą pięciu ilustracji. Wybierz po prostu jedną cyfrę na skali odpowiadającą ilustracji odpowiadającej stopniu ciężkości schorzenia. Wybierz przycisk „Info”, aby uzyskać informacje na temat objawów, patologii, opcji leczenia etc.

* Skala stopniująca Efrona ma na celu pomóc specjalistom z dziedziny zdrowia oczu. Nie może ona zastąpić profesjonalnej konsultacji z kwalifikowanym specjalistą.

To jest wyrób medyczny.

Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.

Prowadzący reklamę: CooperVision Poland Sp. z o.o. Producent: CooperVision Manufacturing Ltd. Upoważniony przedstawiciel: CooperVision CL Kft.