Światowa epidemia
Liczba przypadków krótkowzroczności u dzieci i młodzieży wzrasta w niepokojącym tempie na całym świecie, niosąc ze sobą ryzyko powikłań zdrowotnych i związanych z nimi kosztów.
W Stanach Zjednoczonych liczba przypadków krótkowzroczności wzrosła dwukrotnie w ciągu ostatnich 30 lat.1 Według badania przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii na krótkowzroczność cierpi prawie 50% studentów.2 Według przeprowadzonych badań liczba przypadków krótkowzroczności na Tajwanie w ciągu ostatnich 50 lat wzrosła o prawie 65%.3 Szacuje się, że liczba przypadków krótkowzroczności na całym świecie wzrośnie z 2 miliardów w 2010 r. do 5 miliardów w 2050 r.4
Zagrożenia związane z krótkowzrocznością
Wzrost liczby przypadków krótkowzroczności pociąga za sobą koszty w skali indywidualnej i społecznej. W porównaniu do osoby normowzrocznej, krótkowidz nawet z niewielką wadą 1 dioptrii pozostaje przez całe życie narażony na większe ryzyko jaskry, zaćmy podtorebkowej tylnej, odwarstwienia siatkówki i zwyrodnienia plamki żółtej. U pacjentów z krótkowzrocznością postępującą do 5-6 dioptrii ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej wzrasta o 40 razy.5
Możliwości profilaktyki i metody korekcji
Specjaliści z dziedziny zdrowia oczu mają wyjątkową rolę do spełnienia, jeśli chodzi o profilaktykę i kontrolę „epidemii” krótkowzroczności.
- Zmiana nawyków
Ryzyko rozwoju krótkowzroczności u dziecka spada o około 30%, jeśli dziecko spędza ponad 14 godzin tygodniowo (w ciągu dnia) na świeżym powietrzu.6 Należy przekonywać rodziców, aby w ramach profilaktyki zachęcali dzieci do aktywności na dworze.
- Leczenie farmakologiczne
Stwierdzono, że podawanie atropiny – niedostępnej jeszcze w sprzedaży we wszystkich krajach – w stężeniu 0,01% w znacznym stopniu spowalnia postęp krótkowzroczności. Jednak ze względu na częste działania niepożądane lek nie jest powszechnie stosowany w praktyce klinicznej.7
- Soczewki okularowe
Odnośnie kontroli, zebrane dane wskazują, że w przypadku krótkowzroczności postępującej z esoforią i niedomogą akomodacji > 1D okulary z soczewkami dwuogniskowymi lub progresywnymi mogą zahamować jej postęp o 38-47%.8 Należy jednak zaznaczyć, że dzieci, które noszą okulary mogą być częściej narażone na dokuczliwe uwagi ze strony swoich kolegów w okresie, gdy akceptacja rówieśników ma największe znaczenie.9
- Soczewki kontaktowe
Obecnie prowadzone są badania nad kilkoma obiecującymi metodami kontroli krótkowzroczności z zastosowaniem soczewek kontaktowych. Jedna z nich polega na wykorzystaniu w tym celu soczewek ortokeratologicznych (OrtoK), które – jak wskazuje metaanaliza – mogą spowolnić wydłużenie osi gałki ocznej w postępującej krótkowzroczności średnio o 45%.10
Wykazano, że miękkie soczewki multifokalne w znacznym stopniu hamują postęp miopii.11 Inna opcja, która nie jest jeszcze powszechnie dostępna na rynku, to miękka dwuogniskowa soczewka jednorazowego użytku zbudowana w formie koncentrycznych pierścieni. Wykazano, że w dwóch 10-miesięcznych okresach spowolniła ona wydłużenie osi gałki ocznej o 50%.12
Oczywiście soczewki kontaktowe mogą stanowić pewne wyzwanie w przypadku dzieci. Należy rozważnie ocenić, czy młody pacjent będzie potrafił utrzymać właściwą higienę i przestrzegać innych wymogów.
Niemniej jednak te oraz inne metody kontroli krótkowzroczności z zastosowaniem soczewek kontaktowych są ciągle udoskonalane, co daje wiele nadziei. Zapewne będzie to miało duży wpływ na codzienną praktykę, ponieważ obecnie na całym świecie podejmuje się wysiłki mające na celu kontrolę gwałtownego wzrostu przypadków krótkowzroczności.
1 Vitale S, Sperduto RD, Ferris FL 3rd. Increased prevalence of myopia in the United States between 1971-1972 and 1999-2004. Arch Ophthalmol. 2009;127(12):1632-1639.
2 Logan NS, Davies LN, Mallen EA, Gilmartin B. Ametropia and ocular biometry in a U.K. university student population. Optom Vis Sci. 2005;82(4):261-266.
3 Guo YH, Lin HY, Lin LL, Cheng CY. Self-reported myopia in Taiwan: 2005 Taiwan National Health Interview Survey. Eye (Lond). 2012;26(5):684-689.
4 Flitcroft, DI. The complex interactions of retinal, optical and environmental factors in myopia aetiology. Prog Retin Eye Res. 2012;31(6):622-660.
5 Holden BA, Fricke TR, Wilson DA, et al. Global prevalence of myopia and high myopia and temporal trends from 2000 through 2050. Ophthalmology. 2016;123(5):1036-1042.
6 Rose KA, Morgan IG, Ip J, et al. Outdoor activity reduces the prevalence of myopia in children. Ophthalmology. 2008;115(8):1279-1285.
7 Chia A, Lu QS, Tan D. Five-year clinical trial on atropine for the treatment of myopia 2: myopia control with atropine 0.01% eyedrops. Ophthalmology. 2016;123(2):391-399.
8 Yang Z, Lan W, Ge J, et al. The effectiveness of progressive addition lenses on the progression of myopia in Chinese children. Ophthal Physiol Opt. 2009;29:41-48.
9 Horwood J, Waylen A, Herrick D, et al. Common visual defects and peer victimization in children. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2005;46:1177-1181.
10 Walline JJ, Greiner KL, McVey ME, Jones-Jordan LA. Multifocal contact lens myopia control. Optom Vis Sci. 2013;90(11):1207-1214.
11 Sun Y, Xu F, Zhang T, et al. Orthokeratology to control myopia progression: a meta-analysis. PLoS One. 2015;10(4):e0124535.
12 Anstice NS, Phillips JR. Effect of dual-focus soft contact lens wear on axial myopia progression in children. Ophthalmology. 2011;118(6):1152-1161.
