Założenie jest proste: widzimy świat takim, jakim on jest. Tyle że to tylko jedna z wersji rzeczywistości, przefiltrowana przez nasze przydatne, ale jednak ograniczone zmysły. Zwierzęta mogą zobaczyć wiele innych różnych wersji świata.
W zależności od sposobu życia zwierząt możemy sobie ich widzenie tylko wyobrazić lub symulować przy wykorzystaniu najnowszych technik naukowych. Oto niektóre sposoby widzenia zwierząt.
Receptory światłoczułe
Ludzie żyją przede wszystkim w dzień, dlatego wzrok pozwala nam zobaczyć nie tylko tysiące wspaniałych kolorów, lecz także widzieć w różnym świetle. Niektóre zwierzęta (np. koty) są bardzo aktywne w nocy, dlatego dobrze widzą w półmroku i ciemności. Jak to możliwe? Koty mają w oczach (a dokładniej w siatkówce) więcej tzw. pręcików, które pozwalają im widzieć po zmroku. Mają także mniej stożków, bo widzenie w kolorze nie jest dla nich aż tak istotne, jak dla ludzi.
Rozdzielczość widzenia
Wzrok jest u człowieka najsilniejszym ze wszystkich zmysłów. Dzięki gęstemu ułożeniu stożków w naszej siatkówce możemy widzieć bardzo wyraźnie w ciągu dnia. Wiele zwierząt w ciągu dnia ma rozmyte widzenie, co wynika z różnic budowy naszych oczu. Wyjątkiem są ptaki drapieżne, które widzą w ponad dwukrotnie wyższej rozdzielczości.
Echolokacja
Mimo że echolokacja obejmuje dźwięk, jest to sposób, dzięki któremu niektóre zwierzęta „widzą” to, co jest przed nimi. Do zwierząt, które korzystają z echolokacji, należą wieloryby i delfiny, ryjówki, niektóre ptaki, a przede wszystkim nietoperze. Nietoperze używają echolokacji do zlokalizowania i złapania zdobyczy. W czasie lotu produkują stały strumień wysokich dźwięków słyszalnych tylko dla samych nietoperzy. Kiedy fale dźwiękowe wytwarzane przez te dźwięki uderzą owada, echo odbija się i prowadzi nietoperza prosto do niego. Poza echolokacją nietoperze patrzą również światłem spolaryzowanym.
Światło spolaryzowane
Światło spolaryzowane różni się od tego, które widzą ludzie, ponieważ pada pod pojedynczym kątem (spolaryzowane fale świetlne są równoległe do siebie i wibrują w jednej płaszczyźnie). Zwierzęta, które widzą to światło, dostrzegają zmiany kąta, pod którym pada światło, dzięki czemu widzą zmiany w rozdzielczości zależnie od kąta padania. Zwierzęta wykorzystują to światło w różny sposób. Mątwy na przykład produkują wzory polaryzacji na skórze (naukowcy podejrzewają, że są one używane do komunikacji), a niektóre gatunki nietoperzy używają światła spolaryzowanego w nawigacji. Światło spolaryzowane widzą także ośmiornice.
Błona odblaskowa
Patrząc na kota w ciemności, widzimy jego oczy świecące na zielono. Jest to tak zwane tapetum lucidum, czyli warstwa refleksyjna, którą wiele zwierząt ma za siatkówką. Warstwa ta przesyła światło, które następnie przechodzi przez siatkówkę z powrotem do oczu, w celu umożliwienia nocnego widzenia. Dzięki temu koty mają siedmiokrotnie niższy próg detekcji światła niż ludzie.
Światło podczerwone
Niektóre węże widzą na dwa sposoby – w kolorze i w podczerwieni. Drugi sposób jest możliwy dzięki czujnikom podczerwieni znajdujących się na ich głowie. Czujniki te są co najmniej 10 razy czulsze niż najlepsze sztuczne czujniki podczerwieni, które byliby w stanie zbudować ludzie.
Światło ultrafioletowe
Obok światła podczerwonego istnieje światło ultrafioletowe. Używają go pszczoły, aby na poszczególnych kwiatach zobaczyć wzory, które wskazują ilość pyłku i nektaru rośliny. Światło ultrafioletowe widzą także niektóre ptaki. Są to ptaki, które w budowie oka mają cztery rodzaje czopków pozwalające na zobaczenie czerwieni, zieleni, niebieskiego i promieni UV.
Widzenie peryferyjne
Niektóre zwierzęta, takie jak pies lub kot, mają znacznie szersze pole widzenia. Pole widzenia kotów to 200 stopni, człowieka zaś – 180.
Wyobrażenie sobie, że różne stworzenia na ziemi mogą widzieć zupełnie inaczej niż my, jest niezwykle fascynujące. Niesamowite jest także to, że dzięki badaniom zwierząt możemy dowiedzieć się, co i w jaki sposób widzą.